“Ik wil mensen laten zien dat goud voor het oprapen ligt.”

De wereld bewust maken van wat er met jouw oude telefoon gedaan kan worden. Josette de Vroeg doet dat met haar bedrijf NoWa op een wel heel bijzondere manier. NoWa  (No Waste) maakt sieraden met het goud en zilver uit zogenoemde ‘afvaltelefoons.’ Toen Josette erachter kwam dat er niets met de grondstoffen uit gebruikte telefoons gedaan werd, besloot zij hier op een creatieve manier aandacht aan te geven. En met succes, want achter ieder sieraad zit een verhaal dat doorverteld moet worden.

Wat bracht jou op het idee om NoWa te starten?

Ruim 5 jaar geleden deed ik een marketing opdracht voor Closing the Loop, een internationaal bedrijf dat afvaltelefoons inzamelt in Afrikaanse landen. Veel van onze telefoons in het westen worden doorverkocht en eindigen uiteindelijk daar. Mooi natuurlijk dat de telefoons een tweede of derde leven krijgen, maar dat het daar afval wordt is een groot probleem. Helaas zijn daar geen recyclefabrieken zoals hier, de telefoons worden in de fik gestoken zodat men er nog wat koper uit kunnen halen. Dat is niet alleen heel erg zonde van al die grondstoffen, het is ook héél slecht voor het milieu en nóg slechter voor alle mensen die daar werkzaam zijn – er komen namelijk veel giftige stoffen vrij. Ik heb zelf een keer de grootste elektronische afvalberg ter wereld mogen bezoeken in Ghana, de grootte hiervan is vergelijkbaar met Nederland. Twee dames met wie ik daar was hadden twee dagen na ons bezoek nog last van hoofdpijn, om even aan te geven hoeveel giftige stoffen er vrijkomen. Dit is een wereldwijd probleem, maar bijna niemand weet. Gek natuurlijk aangezien iedereen wel een telefoon heeft.

Hier wilde ik wat mee doen zonder het op een hele negatieve manier over te brengen. Ik wilde laten zien wat er wél mogelijk was, mensen inspireren hoe je op een goede manier kan recyclen. Het goud en zilver uit de telefoons gebruiken om daar iets moois mee te maken. In het begin twijfelde ik of dat sieraden moesten gaan worden, ik vond dat eigenlijk heel afgezaagd…! Na lang nadenken besloot ik dat ik er toch sieraden van wilde gaan maken. Uiteindelijk ben ik daar heel blij om want sieraden blijven een heel mooi product; ze hebben een emotionele waarde, je kijkt er vaak naar en ze vertellen een prachtig verhaal.

Samen met Closing the Loop zijn we gaan kijken hoe we het goud en zilver nou echt goed uit de telefoons konden recyclen. Uiteindelijk hebben we een fabriek in Italië gevonden die dit heel efficiënt kon doen. Dat duurde uiteindelijk nog twee jaar. Daarna heb ik via Kickstarter geld ingezameld om de eerste productie mogelijk te maken. Ik had zelf geen idee hoe sieraden maken eigenlijk in zijn werk ging. Ik heb een gieter die in opdracht van mij dingen maakt en een sieradenontwerpster (tevens goudsmid) die voor mij veel ontwerpt. Van haar heb ik ongelofelijk veel geleerd, zij is echt een kunstenares die mooi laat zien hoe ambachtelijk het vak is.

Kettingreactie

In de coronaperiode ben ik weer goed na gaan denken waarom ik eigenlijk met NoWa ben begonnen. Mijn doel was helemaal niet om zoveel mogelijk sieraden te verkopen. Ik wil mensen juist laten (in)zien wat je kan doen met de grondstoffen die in je telefoon zitten. Ik wil dit verhaal delen en mensen stimuleren wat je er concreet mee kan doen. Toen heb ik de Kettingreactie bedacht – een inzamelingsactie voor bedrijven. Met leuke campagnes bij bedrijven zamelen we op deze manier veel (oude) telefoons in. De bewustwording bij werknemers wordt aangewakkerd en wij kunnen weer nieuwe sieraden maken.

Ben je altijd al bezig geweest met bewust leven en ondernemen?

Mijn moeder overleed toen ik 15 was. Vanaf dat moment heb ik altijd gezegd dat ik alleen maar ging doen wat ik leuk vond. Ik ben een studie gaan doen waar ik plezier uithaalde en ben (na een veel te leuke en lange studententijd) uiteindelijk afgestudeerd. Toen ik ging werken, wilde ik dat alleen doen voor bedrijven waarvan ik dacht ‘dit vind ik tof’. Ik heb uiteindelijk alleen maar voor sociale organisaties en goede doelen gewerkt. Dus het moest een bedrijf zijn dat, bewust of onbewust, ertoe deed en zin had. Uiteindelijk kwam NoWa vanzelf op mijn pad.

 Mijn doelen zijn nog steeds hetzelfde; door middel van een product een heel belangrijk verhaal vertellen. Ik wil dat mensen er iets mee gaan doen – bewust hun telefoon inleveren. We doen ook veel aan educatie, bijvoorbeeld op basisscholen. We organiseren daar goudzoekersworkshops, waar we de kinderen bewust maken van wat er allemaal in een telefoon zit. Uiteindelijk moet je bij kinderen beginnen als je zo’n verhaal wilt vertellen. Kinderen hebben zo’n obsessie met hun telefoon dat het heel leuk is om ze er op een andere manier naar te laten kijken.

Heb je veel concurrentie?

We zijn de enige in de wereld die kunnen zeggen: deze sieraden zijn van oude telefoons gemaakt. Natuurlijk zijn er andere merken sieraden die van gerecycled goud en zilver zijn gemaakt, en dat is geweldig! Maar het verhaal erachter is toch anders, minder tastbaar.

Wat is je missie met NoWa?

Ik wil mensen laten zien dat goud voor het oprapen ligt. Kijk eens naar al die oude telefoons in je lade, dat is niet nodig – daar kunnen we iets moois mee maken! Dat hoeven niet perse sieraden te worden, dat kan van alles zijn.  Met onze Jij bent Goud waard collectie combineren we de schoonheid van het sieraad met dit mooie compliment.  Er zit een kaartje bij het sieraad met de boodschap ‘Jij bent goud waard.. en je oude telefoon ook’. Dit zet mensen aan het denken waardoor ze hopelijk ook bijdragen aan onze missie.

www.thisisnowa.com

Gedeeld door Meanwhile/Anneloes van Vliet
Foto’s: NoWa
Oktober 2022